English
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca tanzim edilen muhtelif belgeler için; ilgili bakanlığın, döner sermaye birimlerine, bu belgeler karşılığı gübre üreticisi –ithalatçısı firmalar tarafından belli ücretler ödenmektedir. Bu ücretler 2017 yılına kadar her yıl enflasyon baz alınarak veya makul bir oranda artırıldığından dolayı, firma temsilcilerince herhangi bir itiraz ve tereddüde mahal verilmemekte idi.
Ancak; 2017 yılı için belirlenen Gübre Tescil Ücretlerinin 405.- Tl den 3.000.- tl.ye çıkartılması Gübre Sektöründe Faaliyet gösteren firmalar için adeta ‘’ ŞOK ’’ etkisi yapmış olup ideallerini törpülemiştir. Bu artış hangi kriterler baz alınarak yapılmıştır, ne amaçlanmaktadır veya gübre sektörüne hangi mesaj verilmek isteniyor anlaşılabilmiş değil.
Gübre sektöründe merdiven altı olarak tabir edilen veya haksız rekabete mahal verip sektörü olumsuz yönde etkileyen birkaç firmaya dur denilmek isteniyorsa veya tescil sayısı azaltılarak bakanlık personelinin yükü hafifletilmek isteniyorsa. Üretim- ithalat lisansı almanın şartları yeniden belirlenebilir.
Gübre üretimi yapacak gerçek ve tüzel kişilerden; belirli bir üretim alanı büyüklüğü, yerleşim alanları içerisi ve apartman altlarına üretim izni verilmemesi, mesai saatleri içerisinde eleman bulundurması, tabela mecburiyeti, belirli sayıda teknik ve işçi personel çalıştırma zorunluluğu, karışımlar, dolum ve lojistik için gerekli makine parkı v.s. gibi kriterler yeniden belirlenmelidir.
Ancak; benzetmek gerekirse, Trafik Kuralı ihlalleri veya Trafikteki karmaşayı önlemek için mevcut akaryakıt ücretlerine 10 kat zam yaparak kurallara uyan ehil sürücülerin de trafiğe çıkmasını engellemek yerine; Sürücü ehliyeti verilmesini daha katı kurallara bağlayıp, ehil olan kişilere ehliyet verilerek.
Trafiği ihlal edenlere de caydırıcı ceza ve müeyyideler uygulanarak kurunun yanı sıra yaşın da yanmasına müsaade edilmemelidir.
Türkiye’de gübre sektörüne baktığımızda; 1950 li yıllardan, 1990 lı yıllara kadar sadece topraktan verilen geleneksel birkaç çeşit gübre kullanılmakta idi. İz element karışımlı bitki besinleri ve bitkiye ve ürüne özel gübrelerin kullanımı,1990 lı yıllardan sonra yaygınlaşmaya başladı.
Günümüzde; tarımda gelişmiş ülkelerle eş zamanlı olarak bu ürünler üretilerek veya ithal edilerek temin edilip kullanılarak, tarımsal ürünlerde birim alandan sağlanan verim, damak tadı ve raf ömrü gibi kriterler dikkate alındığında, kat edilen mesafe azımsanmayacak düzeyde olup, bunda bitkiye ve ürüne özel gübrelerin payı da oldukça yüksektir.
Bitkiler; makro ve mikro olarak toplam 16 bitki besin elementine ihtiyaç duymaktadır. Gübre firmaları AR-GE çalışmaları ile; toprak, yaprak ve bitkinin tetkikini yapıp, bu elementleri kullanarak toprağın isteği ve bitkinin gelişim periyotları dikkate alınıp, muhtelif karışımlar yapılarak, binlerce çeşit ticari isimlerle bitki besinlerini üreterek veya ithal ederek tarıma kazandırmaktadırlar.
Bu çeşitliliğin fazla olması; toprak ve bitkinin ihtiyacı olan elementlerin zamanında verilmesini sağlamaktadır. Genelgelerle belirlenen bir kısım evraklar karşılığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili birimlerince verilen bu tescil belgeleri, sadece Ankara’da ve Bakanlıkça verildiğinden birçok aksamalar yaşanmakta, bakanlıkta birikimlere ve izdihama neden olup, ilgili bürokratların yükünü artırdığı da bilinen bir gerçektir.
Bu tesciller; aynı belgeler ibraz edilerek Tarım İl Müdürlükleri veya İthalat Limanı olan İller tarafından dahi verilebilse, bakanlık bürokratlarının iş yoğunluğu önemli ölçüde hafifleyecektir.
Gübre firmalarına verilen tescil belgeleri, mevcut genelgeler gereği beş yılda bir yenilenmektedir. Yüzlerce firmanın, toplam binlerle ifade edilen bu belgeleri, sadece Ankara’da Tarım Bakanlığının ilgili birimlerinden alması ve her yenilemede tekrar ücret ödemesi, temin edici firmaların, oldukça yüklü miktarda maliyet artışlarına neden olmaktadır.
Gübre sektöründe faaliyet gösterip, derneğimizi ve yönetim kurulu üyelerimizi arayan yüzlerce firma yetkilisi AR-GE çalışması ve faaliyetlerini asgari düzeyde yürüttüğünü belirtip, derneğimizden tescil ücreti sorununa çözüm bulunmasını istemektedir.
Temennim önceki yıllarda olduğu ‘’ Gübre Tescil Belgesi Ücretlerinin’’ enflasyon oranı baz alınarak makul sayılabilecek oranda yeniden belirlenip, gübre sektöründeki tescil ücreti tedirginliğinin giderilmesidir.
Sebahattin EMÜL
GÜİD Genel Sekreteri