BİRİNCİ GÜBRE SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME ÇALIŞTAYINDAN İZLENİMLER

Antalya-Lara Titanic Hotelde 21-15 Kasım 2016 tarihleri arasında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının desteği ile, GÜBRE ÜRETİCİLERİ İTHALATÇILARI VE İHRACATÇILARI DERNEĞİNİN Organizatörlüğünde;  ilgili Bakanlık bürokratları, Akademisyenler, Danışmanlar, laboratuvar yetkilileri  ve Gübre sektöründe faaliyet gösteren firma temsilcilerinin katıldığı, gübre sektörü  için oldukça önemli bir dönüm noktasını teşkil edecek olan  ‘’ 1.GÜBRE  SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME ÇALIŞTAYI ‘’ yapıldı.

        Sektör paydaşlarının yoğun ilgi gösterdiği çalıştayda; gübre sektörü için olmazsa olmaz olan ham madde kaynaklarından üretime, bürokratik işlemlerden, gübrenin toprak ve bitki ile buluşuncaya kadarki tüm aşamaları, bakanlık bürokratlarının hoşgörülü tavırları ve sektör temsilcilerinin yapıcı ve çözüm önerilerine yönelik eleştirileri ile tabiri caizse masaya yatırıldı.

Açılış konuşmalarında genel konulara yer verildi.  Bu konuşmalardan bazı satır başları;

Türkiye’de fazla gübre kullanımının olmadığı, hatalı gübre kullanıldığının olduğu, toplam 5,5 milyon ton olan kimyevi gübre kullanımının 8,5 milyon tol olması gerektiği, hayvansal gübrelerin ahır gübresi olarak değil, kompostlanarak verilmesi , % 1,5 olan topraklarımızdaki organik madde miktarının yetersizliği ve bunun %3,5 olması gerektiği.

100 TL.lik gübre harcamasının; 80 TL si kimyasala,20 TL si organiğe harcanacak şekilde programlar yapılması, kimyasal gübre ile organik gübrenin  birbirine rakip olmadığı, gübrelemenin bir bütün olarak değerlendirilmesi  ,kimyasal gübrelere yerli kaynaklar kullanılarak %5 oranında organik katılması için, ilgili sivil toplum örgütlerince kamuoyu oluşturulmasının önemine değinilip,

Çiftlik gübrelerinin;  a)-Büyükbaş hayvan gübresi, b)- Küçükbaş hayvan gübresi  c)- Kanatlı hayvan gübresi  d)- Solucan gübresi olarak yasal düzenleme ile  ayrı ayrı sınıflandırılıp, nemde minimum-maksimum oranların belirlenmesi, mevzuatların teknolojinin gerisinde kalmaması, bürokratlar yasaklamadan yana, üreticiler serbestlikten yana izleniminin gerçekçi olarak dengelenmesi, bu çalıştayda konuşulanların takip edilerek gereğinin yapılması, hedefin;  azalan tarım arazilerine rağmen, artan nüfusu doyurmak ve en az girdi ile en fazla ürün elde etmek olduğu vurgulanıp çalışma gruplarının toplantılarına geçildi.

4 gün süren bu çalıştaydaki grup alanlarında belirlenen sorun alanlarından kısa detaylar;

  • Denetim ve Genel Sorunlar Çalışma Grubu :

a)-Terör örgütlerince patlayıcı yapımında da kullanılmasından dolayı, yaklaşık 400 000 ton temin edici firmaların yedi emininde bulunup, satışı yasaklanan; %33 AN, %26 CAN, Sodyum Nitrat ve Potasyum Nitrat gübrelerinin akıbetinin ne olacağı,

Belirtilen bu gübrelerin üretim ve temin planının yapılabilmesi için, kontrollü ve denetimli satış sağlanacak mı, bu stoklamanın getirdiği ekonomik mağduriyet nasıl giderilecek, bu gübrelerdeki satış yasağının devam etmesi halinde verim kaybının ne olacağı ve bu gübrelerin ikamelerinin olup olmadığının belirtileceği akademik bir rapor hazırlamanın zorunluluğu.

b)- KDV Sorunu; Gübre içeriğinde yer alıp, % 18 KDV ödenen hammaddelerin belirlenip Maliye Bakanlığına, G.T.İ.P için de Gümrük bakanlığına bildirilmesi.  Maliye Bakanlığınca, KDV nin geri ödemelerindeki gecikmelerin oluşturduğu mağduriyet, Fosforik Asit, Nitrik Asit, Potasyum Çözeltisi, Potasyum Tiyosülfat, Amonyum Tiyosülfat, Kükürtle kaplanan gübreler ve Azot inhibitörlü gübrelerin KDV indiriminden yararlanamamaları sorunu.

c)- Gübrelerin piyasa gözetim ve denetiminde, yeknesaklığın sağlanması için ‘’Gübre Takip Sistemine’’  geçilmesi;  bu yöntemle, aynı gübrelerden farklı il ve ilçelerdeki mükerrer numune alınmasının önlenip, tüm firmalardan numune alınması takibinin sağlanacağı ve Gübre takip sistemi ile, tüm tescil belgelerinin internet ortamında görülebileceğinden dolayı, gübre firmalarının binlerce tescil belgesini bayilerde dosyalama külfetinin sona ereceği detaylı olarak gündeme getirilip tartışıldı.

  • Kimyevi Çalışma Grubu :

Mevcut EC FERTİLİZER yönetmeliğinin uygulamada yetersiz kaldığı,  Ulusal Gübre Yönetmeliği hazırlanmasının gerekliliği, Bitki Korumada kullanılan Fosfitin de bu yönetmelikte yer alması, NPK li ürünlerdeki Cl miktarının standart olan % 2 den fazlasına müsaade edilmemesi,

ABD den ithalatlarda ürünler Nitrat Formunda olmadığı için EC FERTİLİZER e göre tescil verilemiyor. Bu mağduriyetin önlenmesi için diğer azot formlarının dikkate alınması, İthalat aşamalarında TSE analizlerindeki gecikmelerden kaynaklanan demuraj ve ardiye masrafları sorunu.

İthal edilen mamul ürünlerde, yerli üreticinin korunması,  Ülke topraklarının zarar görmemesi için, ağır metal analizlerinin yapılması, etiketlerde PH değerine de yer verilmesi, gübre sahteciliğinin önlenmesi için, cezai müeyyidelerin caydırıcı olması ve bu hususta adalet bakanlığı ile istişarede bulunulması.

EC FERTİLİZER yönetmeliğinde muhtelif tercüme hataları olduğu, bunun giderilebilmesi için, konu uzmanlarınca yeniden tercüme edilip güncellenmesi gerektiği, yönetmeliğin bu hali ile uygulanmasının yoruma açık ve yanlış uygulamalara neden olabileceği gündeme getirildi.

  • Organik Çalışma Grubu:

Yetkili komisyon toplantılarında, sivil toplum kuruşundan bir üyenin de yer alması. Hayvansal menşeli Aminoasit içeren organik gübre ithalatındaki prosedür fazlalığı, Mikrobiyal ürün ithalatın millileştirme aşamasındaki analiz birimleri arasındaki yazışma sürecinin gümrükte bekleme süresini uzattığı.

Solucan gübresinin yeni bir gübre tipi olarak yönetmeliklerde yer alması ve bu gübrelerin denetimsiz bir şekilde internet ortamında satılmasına mani olunacak yasal düzenlemenin yapılması.

Yönetmeliklerde yer almasına rağmen,  toprak düzenleyiciler ve organik kaynaklı diğer ürünlerin gübre olarak değerlendirilemediğinden dolayı, KDV muafiyetinde yer almaması ve gübre sektöründe sorun olan daha birçok konu gündeme getirilip çözüm önerileri tartışıldı.

Toplantıya katılan tüm paydaşlar; çalıştayın çok verimli geçtiğini, ilgili bakanlık bürokratları ile, sektör temsilcilerinin bu tür toplantılarda birbirlerini daha iyi anladıklarını, özel sektör ile bürokrasinin birbirinden ayrılmaz bir bütün olduğunu vurgulayıp bir dahaki toplantıda buluşmak üzere vedalaşıp ayrıldılar.

Gübre çalıştayı ilk olumlu sonuçlarını vermeye başladı da. Hazırlanmakta olan ‘’GÜBRE KANUN TASLAĞI’’  Gübre Üreticileri İthalatçıları ve İhracatçıları Derneğinin  www.guid.org.tr  web sayfasında yayınlanıp, sektör paydaşlarının yorum ve değerlendirmelerine sunuldu.  Paydaşlardan gelen öneri ve eleştiriler derlenip,  Derneğin Yönetim Kurulunda değerlendirilerek, gereği için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkililerine sunulacak.

Toplantıya katılan gübre sektörü temsilcilerinin derneğimizden istekleri ise; temsil ettikleri şirket işlerini askıya alarak, Dört gün boyunca zaman ayırdıkları bu çalıştayda gündeme getirilen konuların takipçisi olmamız ve sonuçlarından kendilerini haberdar etmemiz.

Derneğimiz Yönetim Kurulu başkanı Levent GELGEÇ ve Yönetim -Denetim Kurulu üyeleri de, sektör temsilcilerinin müsterih olmalarını ve GÜİD Yönetim-Denetim Kurulu olarak ellerinden gelen tüm çabaları göstereceklerini belirtip katılımcılara güvece verdiler.

Temennim; çalıştayın tüm paydaşlara hayırlı olmasıdır.

 

Sebahattin EMÜL

GÜİD Genel Sekreteri